Βιβλίο 2. Κεφάλαιο 3. §50-56 Ξενοφώντος Ελληνικά, Μετάφραση

Βιβλίο 2. Κεφάλαιο 3. §50-56

Κείμενο

[50] Ὡς δ’ ἐπαύσατο,                                Όταν τελείωσε ο Θηραμένης το λόγο του

εἰπὼν ταῦτα                                                                  αφού είπε αυτά,

καὶ ἡ βουλὴ δήλη ἐγένετο                                 και η βουλή έγινε φανερό

εὐμενῶς ἐπιθορυβήσασα,                                      ότι τον επιδοκίμασε,

γνοὺς ὁ Κριτίας ὅτι                                        ο Κριτίας, επειδή κατάλαβε ότι,

εἰ ἐπιτρέψοι τῇ βουλῇ                                        αν έπέτρεπε τη Βουλή

διαψηφίζεσθαι   περὶ αὐτοῦ,         να αποφασίσει με ψηφοφορία γι’ αυτόν

ἀναφεύξοιτο,                                                  θα γλίτωνε (ο Θηραμένης).

καὶ τοῦτο οὐ βιωτὸν ἡγησάμενος,            κι επειδή θεώρησε αυτό ανυπόφορο,

προσελθὼν                                                                                     αφού πλησίασε

καὶ διαλεχθείς τι τοῖς τριάκοντα           και συζήτησε κάτι με τους Τριάκοντα

 ἐξῆλθε,                                                                βγήκε έξω (από τη Βουλή)

καὶ ἐκέλευσε τοὺς ἔχοντας                          και διέταξε αυτούς που είχαν 

τὰ ἐγχειρίδια                                                                      τα ξιφίδια

ἐπιστῆναι φανερῶς τῇ βουλῇ                να σταθούν κοντά στη βουλή φανερά

ἐπὶ τοῖς δρυφάκτοις.                                        κοντά στα ξύλινα κιγκλιδώματα

 [51] Πάλιν δὲ εἰσελθὼν εἶπεν•      [51] Και αφού ξαναμπήκε στη Βουλή, είπε:

«Ἐγώ, ὦ βουλή, νομίζω                                      «Εγώ, βουλευτές, νομίζω ότι

προστάτου ἔργον εἶναι                                     είναι έργο ενός πολιτικού ηγέτη

οἵου δεῖ,                                                              τέτοιου, όπως  πρέπει να είναι

ὃς ἂν ὁρῶν τοὺς φίλους                                           αν βλέπει ότι οι φίλοι του

ἐξαπατωμένους   μὴ ἐπιτρέπῃ.                    εξαπατώνται, να μην το επιτρέπει.

Καὶ ἐγὼ οὖν τοῦτο ποιήσω.                               Κι εγώ, λοιπόν, αυτό θα κάνω.

Καὶ γὰρ οἵδε οἱ ἐφεστηκότες              Γιατί, κι αυτοί εδώ που έχουν σταθεί

                                                                       (κοντά στο κιγκλίδωμα)

φασιν ἡμῖν οὔ ἐπιτρέψειν,                    λένε πως δε θα μας επιτρέψουν,

εἰ ἀνήσομεν ἄνδρα                               αν αφήσουμε (αθωώσουμε) έναν άνδρα

τὸν λυμαινόμενον φανερῶς                     που καταστρέφει φανερά

τὴν ὀλιγαρχίαν.                                             το ολιγαρχικό πολίτευμα.

Ἔστι δὲ ἐν τοῖς καινοῖς νόμοις             Και υπάρχει διάταξη στους νέους νόμους

μηδένα ἀποθνῄσκειν                        να μην καταδικάζεται κανείς σε θάνατο

τῶν μὲν ὄντων                                                  από αυτούς βέβαια που ανήκουν

ἐν τοῖς τρισχιλίοις                                          στους τρεις χιλιάδες (ολιγαρχικούς)

ἄνευ τῆς ὑμετέρας ψήφου,                                      χωρίς τη δική σας ψήφο,

τῶν δ’ ἔξω τοῦ καταλόγου  αυτούς όμως που περιλαμβάνονται στον κατάλογο

κυρίους εἶναι τοὺς τριάκοντα                  να έχουν το δικαίωμα οι τριάκοντα

θανατοῦν.                                                              να καταδικάζουν σε θάνατο.

Ἐγὼ οὖν, ἔφη,                                                                Εγώ, λοιπόν, είπε,

ἐξαλείφω Θηραμένην τουτονὶ                   διαγράφω αυτόν δα το Θηραμένη

ἐκ τοῦ καταλόγου,                                 από τον κατάλογο (των τριών χιλιάδων)

συνδοκοῦν ἅπασιν ἡμῖν.       με τη σύμφωνη γνώμη όλων μας (των Τριάκοντα).

Καὶ τοῦτον, ἔφη, ἡμεῖς                                               Και αυτόν, είπε, εμείς

 θανατοῦμεν».                                                      καταδικάζουμε σε θάνατο».

[52] Ἀκούσας ταῦτα ὁ Θηραμένης  [52] Μόλις άκουσε αυτά ο Θηραμένης,

ἀνεπήδησεν ἐπὶ τὴν ἑστίαν              πήδησε στο βωμό της εστίας

καὶ εἶπεν•                                                                 και είπε:

 «Ἐγὼ δ’, ἔφη, ὦ ἄνδρες, ἱκετεύω               «Εγώ, είπε, άντρες, ικετεύω (εσάς)

τὰ πάντων ἐννομώτατα,                                   σε ό,τι πιο δίκαιο υπάρχει

μὴ εἶναι ἐπὶ Κριτίᾳ                                       να μην εξαρτάται από τον Κριτία

ἐξαλείφειν μήτε ἐμὲ                        να διαγράφει από τον κατάλογο ούτε εμένα

μήτε ὑμῶν ὃν ἂν βούληται,                          ούτε από σας όποιον τυχόν θέλει,

ἀλλ’ κατὰ τοῦτον  (τόν νόμον)                 αλλά σύμφωνα με αυτόν (το νόμο)

τὴν κρίσιν εἶναι καὶ ὑμῖν καὶ ἐμοὶ,                να δικαζόμαστε κι εσείς κι εγώ,

ὅνπερ νόμον οὗτοι ἔγραψαν           τον οποίο ακριβώς νόμο αυτοί θέσπισαν

περὶ τῶν ἐν τῷ καταλόγῳ.       γι΄αυτούς που περιλαμβάνονται στον κατάλογο.

[53] μέν οὐκ ἀγνοῶ, ἔφη,                                            [53] Βέβαια, δεν αγνοώ, είπε,

μὰ τοὺς θεοὺς καὶ τοῦτο,                                        μα τους θεούς  και αυτό,

 ὅτι ὅδε ὁ βωμός οὐδέν                                         ότι αυτός εδώ ο βωμός καθόλου

μοι ἀρκέσει,                                                             δε  θα με ωφελήσει,

ἀλλὰ βούλομαι καὶ τοῦτο ἐπιδεῖξαι,               αλλά θέλω κι αυτό να αποδείξω,

ὅτι οὗτοι εἰσὶ οὐ μόνον                                        ότι δηλαδή αυτοί είναι όχι μόνο

ἀδικώτατοι περὶ ἀνθρώπους,               πάρα πολύ άδικοι προς τους ανθρώπους

ἀλλὰ καὶ ἀσεβέστατοι                                             αλλά και πάρα πολύ ασεβείς

 περὶ θεοὺς.                                                                         προς τους θεούς.

Ὑμῶν θαυμάζω μέντοι, ἔφη,                                           Με σας, όμως, απορώ,

 ὦ ἄνδρες καλοὶ κἀγαθοί,                                    άντρες καλοί κι έντιμοι,             

εἰ μὴ βοηθήσετε ὑμῖν αὐτοῖς,                   αν δεν βοηθήσετε τους εαυτούς σας,

καὶ ταῦτα γιγνώσκοντες                                      και, μάλιστα, ενώ γνωρίζετε

ὅτι τὸ ἐμὸν ὄνομα                                                         ότι το δικό μου όνομα

οὐδὲν εὐεξαλειπτότερον                          δεν εξαλείφεται καθόλου πιο εύκολα

ἢ τὸ ὑμῶν ἑκάστου».                                      απ’ ό,τι το όνομα του καθενός σας».

 

[54] Ἐκ δὲ τούτου μὲν ὁ κῆρυξ                [54]  Και μετά από αυτό  ο κήρυκας

τῶν τριάκοντα ἐκέλευσε τοὺς ἕνδεκα    των Τριάκοντα διέταξε τους ένδεκα

ἐπὶ τὸν Θηραμένην•                                             να συλλάβουν το Θηραμένη•

ἐκεῖνοι δὲ εἰσελθόντες                              μόλις, λοιπόν, εκείνοι μπήκαν μέσα

σὺν τοῖς ὑπηρέταις,                                                 μαζί με τους βοηθούς τους,

ἡγουμένου αὐτῶν Σατύρου                      έχοντας επικεφαλής τους το Σάτυρο

τοῦ θρασυτάτου τε                                                  που ήταν και ο πιο θρασύς

καὶ ἀναιδεστάτου,                                                και  ο πιο αδιάντροπος,  

εἶπε μὲν ὁ Κριτίας•                                                   είπε τότε ο Κριτίας:

«Παραδίδομεν ὑμῖν, ἔφη,                                 «Παραδίδουμε, είπε, σε σας

Θηραμένην τουτονὶ                                                   το Θηραμένη αυτόν δα

κατακεκριμένον κατὰ τὸν νόμον.  που έχει καταδικαστεί σύμφωνα με το νόμο.

[55] Ὑμεῖς δὲ οἱ ἕνδεκα                                                 Εσείς, λοιπόν, οι ένδεκα,

λαβόντες καὶ ἀπαγαγόντες                   αφού τον συλλάβετε και τον οδηγήσετε

οὗ δεῖ,                                                                                       εκεί που πρέπει

 πράττετε τὰ ἐκ τούτων».                                               κάνετε τα περαιτέρω».

Ὡς δὲ ταῦτα εἶπεν,                                                       Μόλις, λοιπόν, είπε αυτά,

εἷλκε μὲν ἀπὸ τοῦ βωμοῦ                        από τη μια τον τραβούσε από το βωμό

ὁ Σάτυρος,                                                                                       ο Σάτυρος,

εἷλκον δὲ οἱ ὑπηρέται.                  κι από την άλλη τον τραβούσαν οι βοηθοί.

ὁ δὲ Θηραμένης ὥσπερ εἰκὸς                      Και ο Θηραμένης, όπως ήταν φυσικό,

ἐπεκαλεῖτο καὶ θεοὺς καὶ ἀνθρώπους             καλούσε και θεούς κι ανθρώπους

καθορᾶν τὰ γιγνόμενα.                                         να βλέπουν αυτά που γίνονταν.

Ἡ δὲ βουλὴ ἡσυχίαν εἶχεν,                             Και οι βουλευτές δεν αντιδρούσαν,

ὁρῶσα καὶ τοὺς                                                         επειδή έβλεπαν κι αυτούς

ἐπὶ τοῖς δρυφάκτοις  (ὄντας)                                  κοντά στο κιγκλίδωμα ότι ήταν

ὁμοίους Σατύρῳ                                                                          όμοιοι με το Σάτυρο

καὶ τὸ ἔμπροσθεν τοῦ βουλευτηρίου  και το χώρο μπροστά από το βουλευτήριο

πλῆρες τῶν φρουρῶν,                                                      γεμάτο από φρουρούς,

καὶ οὐκ ἀγνοοῦντες ὅτι παρῆσαν   κι επειδή δεν αγνοούσαν ότι στέκονταν εκεί

ἐγχειρίδια ἔχοντες.                                                                        με ξιφίδια.

[56] Οἱ δ’ ἀπήγαγον τὸν ἄνδρα                  [56] Αυτοί, λοιπόν, έσυραν τον άνδρα

διὰ τῆς ἀγορᾶς                                                                          μέσω της αγοράς

 δηλοῦντα μάλα μεγάλῃ τῇ φωνῇ              ενώ φώναζε με πολύ δυνατή φωνή

οἷα ἔπασχε.                                                                                         όσα πάθαινε

Λέγεται δ’ ἓν ῥῆμα                                                         Λέγεται ένας ακόμη λόγος

καὶ τοῦτο αὐτοῦ.                                                                        κι αυτός δικός του.

Ὡς εἶπεν ὁ Σάτυρος                                                       Όταν ο Σάτυρος (του) είπε

ὅτι οἰμώξοιτο,                                                ότι θα θρηνήσει μεγαλόφωνα,

εἰ μὴ σιωπήσειεν, ἐπήρετο•                                         αν δεν σωπάσει, ρώτησε:

« Ἂν δὲ σιωπῶ, ἔφη,                                                           «Αν δε  σιωπώ, είπε,

οὐκ ἄρ’, οἰμώξομαι;»                                     άραγε δε θα θρηνήσω μεγαλόφωνα;»

καὶ ἐπεί γε ἔπιε τὸ κώνειον                             Και όταν βέβαια ήπιε το κώνειο,

ἀποθνῄσκειν ἀναγκαζόμενος,      γιατί τον οδηγούσαν δια της βίας  στο θάνατο,

ἔφασαν εἰπεῖν αὐτόν                                                         έλεγαν ότι είπε αυτός

ἀποκοτταβίσαντα τὸ λειπόμενον •   αφού πέταξε μακριά ό,τι είχε απομείνει

                                                                                                         (στο ποτήρι):

«Κριτίᾳ τοῦτ’ ἔστω τῷ καλῷ».                                        «Για τον ωραίο Κριτία»

Καὶ οὐκ ἀγνοῶ τοῦτο μὲν,                                             Και δεν αγνοώ βέβαια αυτό,

ὅτι ταῦτα ἀποφθέγματα                                              ότι δηλαδή  αυτά τα λόγια

οὐκ ἀξιόλογα,                                                                               δεν είναι αξιόλογα,

κρίνω δὲ ἀγαστόν ἐκεῖνο                                         όμως θεωρώ θαυμαστό εκείνο

τοῦ ἀνδρὸς,                                                                         το προτέρημα του άντρα, 

τὸ μήτε ἀπολιπεῖν ἐκ τῆς ψυχῆς     το ότι δηλαδή δεν του έλειψε  απ’ την ψυχή

τὸ φρόνιμον   μήτε τὸ παιγνιῶδες             ούτε η αυτοκυριαρχία ούτε το χιούμορ,

τοῦ θανάτου παρεστηκότος.                    αν και ο θάνατος ήταν κοντά του.